تاریخ اندیشه یا عمل سیاسی
نویسندگان
چکیده
یکی از نکته هایی که در بررسی تاریخ اندیشه فقها درباره حکومت و ولایت سیاسی فقیه باید مورد توجه قرار گیرد، تمایز بین اندیشه فقهی فقها درباره سیاست و حکومت و موضعگیریهای عملی آنان است. گاهی برخی از نویسندگان مرتکب یک سوء تفاهم کوچک یعنی خلط دو مطلب شده اند و موضع گیریهای عملی فقها در برابر حکام را استنباط فقهی آنان تلقی کردهاند. علت این امر آن است که موضعگیری های عملی فقها یک مبنای فکری دارد که باید آن را راهکارهای اجرایی و نظریات موقت نامید. هر چند که این نوع اندیشه مبنای فقهی دارد، اما درباره نوع حکومت و دولت مشروع از نظر آنان نیست، بلکه درباره نوع رفتار مشروع در برابر حکام جائر است که بر اساس تقیه، مماشات با ظالم، محدود کردن ظالم، امر به معروف و نهی از منکر و نهایتا انقلاب علیه ظالم و اقدام به تشکیل حکومت انجام می شد. بر اساس همین سوء تفاهم، ادعاهای بزرگی شده است مبنی بر این که فقهای شیعه چهار عصر را پشت سرگذاشته اند: یکم، عصر عزلت، یعنی ده قرن اولیه تاریخ ایران پس از اسلام که عصر فقه خصوصی یا سلطنت غصبی قلمداد شده است؛ دوم، عصر سلطنت اسلامی از صفویه تا مشروطیت؛ سوم، عصر مشروطیت تا انقلاب اسلامی؛ چهارم، عصر جمهوری اسلامی، که در هر یک از این اعصار یک «نظریه دولت در فقه شیعه» حاکم بوده است.
منابع مشابه
اندیشه سیاسی اسلام یا اندیشه سیاسی اهل سنت؟ معرفی و نقد کتاب اندیشه سیاسی اسلام در ده های میانه
این مقاله ابتدا به معرفی ساختاری و محتوایی کتاب اندیشه سیاسی در اسلام سده های میانه می پردازد. محتوای آن دو بخش اصلی دارد که در مجموع ده فصل را در برمی گیرند. سپس در بخش اصلی مقاله، نکات انتقادی مهم مطرح و پیشنهادهای اصلاحی و سازنده برای بهبود آنها ارائه می شود. سرفصل مهم ترین انتقادهای آن به قرار زیراست: فقدان روش شناسی روشن و چارچوب نظری آشکار، رویکرد تحلیلی پوزیتیویستی، تاکید بر اندیشه سیاس...
متن کاملپرتویی نو بر اندیشه سیاسی اسلام نقد کتاب «تاریخ اندیشه سیاسی در اسلام»
این مقاله با رویکردی انتقادی در باره کتاب تاریخ اندیشه سیاسی در اسلام نوشته شده است. اثری که مرجع محققان و دانشجویان رشتههای تاریخ و علوم سیاسی است. نگارنده مقاله ابعاد شکلی، روشی، نظری و محتوای علمی کتاب را معرفی و آنها را در بوته نقد نهاده است تا میزان شایستگی تخصصی آن را برای مطالعه و تدریس درس اندیشه سیاسی در اسلام و ایران مشخص نموده و عیار آن را برای مخاطبان دانشگاهی روشن کند. این کتاب د...
متن کاملسینما؛ محمل امتزاج میان‌رشته‌ای اندیشه سیاسی و تاریخ
سینما از همان آغاز به‌مثابة موقعیتی برای تألیف و عرضة اندیشه ـ و از جمله اندیشة سیاسی ـ شناخته شده است و بسیاری از سینماگران مؤلف تلاش داشته‌اند با بهره‌گیری از امکاناتی که تصویر سینمایی در اختیار آنها قرار می‌دهد، مؤلفه‌های هنجارین سیاسی و سامان نیک اجتماعی را بازنمایی کنند. این تلفیق اندیشه و هنر البته صورت‌های گوناگونی به‌خود می‌گیرد و در بیان خویش نیازمند ظرف‌های متنوعی است. به‌عنوان مثال، ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی علوم سیاسیناشر: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
ISSN
دوره 4
شماره سال چهارم - شماره سیزدهم - بهار 80 2001
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023